Levenslang leren en gezondheidszorg

Werkpakket 6 onderzoekt de bestaande ePortfolioliteratuur en de huidige competentiekaders in acht verschillende gezondheidszorgopleidingen namelijk HBO5-verpleegkunde, bachelor verpleegkunde, vroedkunde, logopedie, audiologie, ergotherapie, podologie en mondzorg. 

Deze kennis wordt verder gebruikt om de ontwikkelde ePortfolio proof-of-concepts (vanuit werkpakket 1) te valideren in de voorgenoemde acht gezondheidszorgopleidingen. De continue competentiegroei doorheen de opleiding, bij de brug tussen opleidingsniveaus maar ook na het afstuderen, wordt centraal gesteld. Dit zorgt ervoor dat de focus van werkpakket 6 vertrekt vanuit drie perspectieven:

  1. Opleidingsniveau (HBO5 – bachelor – master)
  2. Binnen- en buitenlandse stage
  3. Voor en na afstuderen

Het beoogde resultaat is het optimaal in kaart brengen van de competentiegroei in het nieuw ontwikkelde state-of-the-art ePortfolio.

Samenwerking in onderaanneming: Mw. Marijke Verfaillie en Mw. Frances Martens, IVV Sint-Vincentius

Afgewerkte studies

  • When theory beats practice: the implementation of competency-based education at healthcare workplaces

Doel: De focusgroep-interviews die plaatsvonden voor werkpakket 1 leverden ook interessante bevindingen op voor werkpakket 6. Het doel van deze studie is het onderzoeken van de perspectieven van studenten, mentoren en stagebegeleiders ten aanzien van de implementatie van competentie-gebaseerd onderwijs. Deze perspectieven worden geëvalueerd aan de hand van de verschillende stappen van een wetenschappelijk onderbouwd model voor het ondersteunen van werkplekleren binnen de gezondheidszorg en de pijnpunten binnen het werkplekleren blootleggen.

Resultaat: Een overzicht van de vooropgestelde competenties was moeilijk te vinden. Dit bemoeilijkt de implementatie van competentie-gebaseerd onderwijs en zorgt voor een gebrek aan continuïteit tijdens het werkplekleren bijvoorbeeld de link tussen het selecteren van relevante competenties en de formulering van leerdoelen gebaseerd op deze vooropgestelde competenties ontbrak. Daarbovenop onthulde diepgaande analyse zeven barrières die een effectieve implementatie van competentie-gebaseerd gezondheidszorgonderwijs in de weg kunnen staan:

  1. Een ‘gap’ tussen de opleiding en de werkplek
  2. Een ontbrekend overzicht van de vooropgestelde competenties
  3. Een grote focus op technische competenties ten koste van generieke competenties
  4. Een zwakke formulering van leerdoelen
  5. Reflectie-gerelateerde obstakels
  6. Lage feedback-kwaliteit
  7. De waargenomen subjectiviteit bij evaluaties.

De resultaten van deze studie zullen gepubliceerd worden in een wetenschappelijk tijdschrift.

  • State-of-the-art scoping review naar het gebruik van online portfolios in 8 gezondheidszorgopleidingen

Doel: De rol van het ePortfolio binnen de algemene gezondheidszorg in kaart brengen.

Resultaat: Er is veel literatuur met betrekking tot de technologische kant van het ePortfolio. Het inhoudelijk aspect wordt onderbelicht. Daardoor is de focus op competentie ontwikkeling beperkt. Ook de rol van een ePortfolio bij levenslang leren is weinig onderzocht. Door de veelheid aan gebruikte ePortfolio’s en elk hun eigen doelstellingen, features, context, etc. Is het belangrijk om een gepast ePortfolio te kiezen voor een bepaald doelpubliek, in een bepaalde context, met een bepaald doel en met de nodige features. 

Wat is belangrijk wanneer je een ePortfolio wilt gebruiken?

  1. Bepaal goed het doel van het ePortfolio vooraleer te starten met een design en keuze platform. Kijk
  2. naar de context waarin het ePortfolio gebruikt zal worden en welke features hiervoor nodig zijn. 

Wat is belangrijk voor toekomstig ePortfolio-gerelateerd onderzoek? Er moet meer onderzoek gebeuren naar het effect van ePortfolio’s. Tips: 

  1. Beperk je niet tot perceptie studies
  2. Neem alle gebruikers mee in je onderzoek en dus niet enkel studenten
  3. Neem alle contexten (school/werkplek/ ziekenhuis/zelfstandige praktijken/woonzorgcentra/etc.) mee in je onderzoek en beperk je niet tot het ziekenhuis
  4. Neem alle disciplines mee in je onderzoek zodat het effect van het ePortfolio op de interprofessionele samenwerking in kaart gebracht wordt.

De resultaten van deze scoping review werden gepubliceerd in Nurse Education in Practice. Het volledige artikel “The role of ePortfolios in supporting learning in eight healthcare disciplines: A scoping review” lees je hier: 

  • Delphi studie voor het valideren van het CanMEDs competentiekader in de bachelor gezondheidszorgopleidingen

Doel: Omdat het belangrijk is om een duidelijk, werkbaar en generiek te gebruiken competentiekader voor handen te hebben, werd een Delphi studie opgezet om het CanMEDS competentiekader te valideren binnen 8 gezondheidszorgopleidingen.

Resultaat: Het CanMEDS competentiekader is een bruikbaar kader in de onderzochte opleidingen in de gezondheidszorg. Via een Delphi studie werden alle rollen en kerncompetenties gevalideerd op relevantie en duidelijkheid. Twee competenties werden niet gevalideerd op meetbaarheid vóór afstuderen:

  1. De zorgverlener beheert carrièreplanning, financiën en human resources in de praktijkvoering (rol van leider)
  2. De zorgverlener toont toewijding aan de maatschappij door het herkennen van, én het beantwoorden aan, maatschappelijke verwachtingen in de gezondheidszorg (rol van professional).

Volgende aanbevelingen kunnen gemaakt worden op basis van de voorbije studie:  

  1. Overweeg om het CanMEDS competentiekader te implementeren op het niveau van de kerncompetenties om de overeenkomst tussen verschillende opleidingen en instellingen te vergroten. Dit biedt mogelijkheden om interprofessionele samenwerking te optimaliseren.  
  2. Om de context-specificiteit van elke opleiding mee te nemen, kan het nodig zijn om meer concrete en meetbare gedragsindicatoren toe te voegen aan het kader.  
  3. Overweeg om groei te capteren doorheen de volledige opleiding aangezien competenties blijven ontwikkelen doorheen de volledige carrière.  
  4. Overweeg om verschillende onderwijs niveau’s (van HBO5 tot master) mee te nemen.  

De resultaten van de Delphi studie “An online Delphi study to investigate the completeness of the CanMEDS Roles and the relevance, formulation, and measurability of their key competencies within eight healthcare disciplines in Flanders” werden gepubliceerd in BMC Medical Education. Het volledige artikel lees je hier:

Lopende studies

  • The identification of (in)effective interprofessional communication behaviour in healthcare: a systematic qualitative meta-aggregation review to develop behavioral indicators assessing interprofessional communication

Doel: Het in kaart brengen van (in)effectieve interprofessionele communicatie om gedragsindicatoren voor interprofessionele communicatie op te stellen.

Een systematische review wordt uitgevoerd om mogelijke gedragsindicatoren te identificeren. (Deze paper is in progress).

  • Identifying facilitators and barriers for competency development in healthcare education

Doel: Uit vroeger onderzoek blijkt dat er sterk gefocust wordt op de te bereiken competenties in gezondheidszorgopleidingen. Competenties worden daarbij vaak niet gezien als een samenhangend geheel. Meer nog, competentiegroei wordt onderbelicht door het gebrek aan continuïteit doorheen de opleiding. Deze studie focust op facilitatoren en barrières voor de competentie ontwikkeling in de gezondheidszorgopleidingen.

Veertien semi-gestructureerde interviews werden uitgevoerd met 16 participanten om de huidige integratie van competentie ontwikkeling in kaart te brengen. Een kwalitatieve thematische analyse werd gebruikt om codes, thema’s en concepten te identificeren. (Deze paper is in progress).

Presentaties

INTED conferentie, maart 2021 en ICME conferentie, april 2021

Oona stelde twee van haar studies voor: een state-of-the-art review over ePortfolio's in de gezondheidszorg én een Delphi studie waarin het bekende CanMEDS competentiekader wordt gevalideerd in de algemene gezondheidszorgopleidingen. De abstracts lees je hier:

Care4 conferentie, februari 2022

Oona stelde haar studie "No continuity in continuous workplace learning? Perspectives on a learning, assessment and supervision model in undergraduate healthcare education." voor op de Care4 conferentie. Het abstract en haar poster download je hieronder:

AERA (American Educational Research Association) conferentie, april 2022

Sofie, Clara, Oona, Marieke en Mieke hebben het Scaffold project voorgesteld op de jaarlijkse AERA conferentie. Onze onderzoekers hebben verschillende aspecten van het Scaffold project toegelicht. Oona licht toe wat de voordelen, uitdagingen en aanbevelingen zijn over het ePortfolio gebruik in de gezondheidszorg. Het abstract lees je hier:

NVMO conferentie, mei 2023

In een rondetafelsessie stelden we in team het Scaffold project voor en bespraken we de uitdagingen van het samenwerken met verschillende disciplines en de toekomst van het ePortfolio. Het abstract lees je hieronder:

Wie contacteren bij vragen?